Sanitarek nie byłoby jednak, gdyby nie wersja kombi, od której chciałem zacząć (w przypadku, gdy znalezione przeze mnie informacje są nieprawidłowe proszę wskazać to poprawię).
Wersja nadwozia kombi:
Od momentu podpisania umowy licencyjnej z włoskim Fiatem istniała koncepcja produkcji również wersji kombi samochodu. Przysłany w 1968 r. przez Włochów prototyp poddany został testom i analizom, w wyniku których projekt został odrzucony przez kierownictwo FSO. Kombi przygotowano na podstawie modelu 124, co uniemożliwiało stworzenie w oparciu o przekazany projekt sanitarki. Kolejna makieta samochodu została przysłana w 1969 r., a w drugiej połowie roku przesłano dokumentację. Nowy prototyp trafił do Polski w lutym 1970 r. W oparciu o testy wprowadzono szereg zmian. Warto zwrócić uwagę, że włosi odstąpili od produkcji samochodu w wersji nadwozia kombi (produkowano jedynie odmianę kombi samochodu Fiata 124) pomimo, że kombi było poszukiwane na rynkach zagranicznych.
Po raz pierwszy wersja kombi została zaprezentowana podczas 40 Międzynarodowych Targów Poznańskich (fot. 03), które odbyły się w 1971 r. Na 41 MTP w 1972 r. zaprezentowano sześć różnych wersji kombi: PF 125p 1500 kombi (z silnikiem o pojemności 1,5 l), PF 125p 1500 kombi wersja ekonomiczna (z silnikiem o pojemności 1,5 l, uboższe wykończenie), PF 125p 1300 kombi w wersji francuskiej (silnik 1,3 l, tzw. bezpieczna kierownica), PF 125p 1300 kombi w wersji ekonomicznej (silnik 1,3 l, uboższe wykończenie), PF 125p 1500 kombi dostawcze (silnik 1,5 l, jedynie dwa siedzenia – dla kierowcy i pasażera, płaska metalowa podłoga, koło zapasowe montowane we wnętrzu w pozycji stojącej) oraz PF 125p 1500 sanitarka.
W wersji kombi zastosowano wzmocniony wał napędowy, wytrzymalsze zawieszenie oraz szersze koła, co pozwoliło na zwiększenie obciążenia tylniej osi o 135 kg. Wprowadzone zmiany spowodowały, że kombi było cięższe od wersji sedan o 65 kg i dłuższe o 8 mm. Przystosowane było do przewozu 5 osób i 100 kg bagażu (lub kierowca i 370 kg). W celu zwiększenia ładowności wprowadzono również składaną tylną kanapę. W efekcie powstał duży, pojemny, szybki samochód osobowy dostosowany również do przewożenia większej ilości bagażu. Produkcję tej wersji nadwozia rozpoczęto w drugiej połowie 1971 r., a ze względu na niezwykłą atrakcyjność wyprodukowane samochody w pierwszym rzędzie przeznaczane były na eksport. W 1972 r. z taśmy zaczęły zjeżdżać pierwsze sanitarki. Kombi przechodziły te same modernizacje, które wprowadzano w wersji podstawowej.
W 1972 r. przeniesiono produkcję samochodu FSO Syrena do fabryki w Bielsku-Białej, w wyniku czego w zakładzie nr 1 warszawskiej fabryki zaczęto montować 125p jedynie w wersji kombi, pick-up i sanitarka (w zakładzie nr 2 mieściły się pozostałe dwie linie montażowe). Był to jednak zakład o „ograniczonej przepustowości” rzędu ok. 10 tys. tego typu samochodów rocznie. Ilość egzemplarzy tej wersji nie przekraczał 20% łącznej produkcji. Początkowo kombi trafiało do oddziałów Milicji Obywatelskiej oraz Pogotowia Ratunkowego, jednak z czasem wersja dostępna była również dla osób prywatnych (jedynie za dolary). Kombi ceniony był za granicą.
W 1987 r. we Francji oferowano jedynie wersje kombi oraz pick-up. Francuzi docenili kombi za łatwość załadunku, a w Wielkiej Brytanii model ten nie posiadał żadnego konkurenta. W grudniu 1987 r. cena kombi 1.5 z silnikiem Poloneza kosztowała 3250 dolarów amerykańskich.
Wersje użytkowe (kombi, pick-up i sanitarka) w standardzie posiadały komplet lusterek wstecznych (w limuzynach lusterko zewnętrzne po stronie kierowcy staje się obowiązkiem od 1 stycznia 1985 r.). Kombi posiadało okrągłe lusterka zewnętrzne. W listopadzie 1975 r. wprowadzono wycieraczkę i spryskiwacz tylnej szyby w samochodach eksportowanych do Skandynawii, jednak w późniejszym czasie pojawiły się również w 125p kombi przeznaczonych na rynek krajowy. Do sanitarek trafiła na początku lat 80. XX w. Powstały również inne wersje nadwozia: z napędem na 4 koła oraz przedłużonej wersji Jamnik (krótka seria w 1974 r.). W 1991 r. zmontowano nieco ponad 1500 sztuk samych wersji kombi (cywilne, karetki pogotowia, sanitarki lecznictwa otwartego).
Karetka Pogotowia Ratunkowego:
Sanitarka zaprezentowana po raz pierwszy na MTP w 1972 r. została opracowana przez polskich konstruktorów z OBR na bazie wersji kombi (zaprojektowana została przez zespół pod kierownictwem Mariana Koraba). Sanitarka nie posiadała większych zmian konstrukcyjnych (wzmocniony tylny most), a wyróżniały ją dodatkowo częściowo matowe szyby w tylniej części nadwozia, duży wywietrznik dachowy, dodatkowe reflektory przeciwmgielne, dodatkowe sygnały dźwiękowe z przemiennikiem sygnału, lampę sygnalizacyjną pojazdu uprzywilejowanego, znajdujący się na przedniej części dachu. Zmiany względem podstawowej wersji ograniczały się do aranżacji wnętrza. Było ono wyposażona w jedną parę noszy (wysuwanych na platformie) usytuowanych za fotelem kierowcy. Po prawej stronie znajdował się fotel dla lekarza (bądź pielęgniarki). Koło zapasowe umieszczone było w pionie po lewej stronie noszy (dostępne po otwarciu lewych tylnich drzwi). Samochód był przystosowany do przewożenia wyposażenia specjalnego np. butla tlenowa, przenośny aparat tlenowy, walizka z narzędziami lekarskimi, szyny Kremera, deska do usztywnienia kręgosłupa, itp. Była również przystosowana do zainstalowania radiotelefonu.
125p z w pogotowiu ratunkowym:
PF 125p z 1972 r. (zródło: http://www.automobilia.pl/polski-fiat-1 ... tarka.html)
PF 125p z 1972 r. (źródło: http://www.classiccarcatalogue.com/FSO%201972.html)
Pomimo faktu, że nosze były zbyt krótkie, a nadwozie zbyt niskie produkcję karetek na bazie wersji kombi rozpoczęto w 1972 r. Warto wspomnieć, że w momencie wydawania do SPZOZ (Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej) karetki nie posiadały malowania oraz radia, w które to były wyposażane po przydzieleniu do właściwej kolumny transportu sanitarnego (WKTS, RKTS). Sanitarka tak jak pozostałe wersje tego modelu były również udoskonalane. Sanitarka z końca produkcji charakteryzowała się zamontowaną na dachu belką z sygnalizatorami świetlnymi i dźwiękowymi. Z tego co udało mi się zorientować zachowane do dziś egzemplarze karetek pochodzą z ostatnich lat produkcji czyli 1985-1991 (nie wiem czy istnieje starsza sanitarka niż ta z 1985 r., która po przerobieniu była swojego czasu do kupienia w Nowej Soli http://olx.pl/oferta/fiat-125-p-kombi-CID5-ID5drpN.html, o której pisałem już na forum (miał zaszpachlowane w dachu otwory po sygnalizatorze świetlnym (okrągły w przedniej części) oraz wywietrzniku (kwadratowy w tylnej części dachu). Warto również wspomnieć, że w 1975 r. opracowano wersję sanitarki o podniesionym dachu, która jednak nie weszła do produkcji.
prototyp z podniesionym dachem:
(źródło: http://www.motoshowminatura.fora.pl/gad ... 0-270.html)
(źródło: http://www.collra.com/groups/frimarken-mynt/vykort)
(źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Polski_Fiat_125p)
finałowa scena z filmu „Przepraszam, czy tu biją?” z 1976 r. (reż M. Piwowski)
inny prototyp (źródło: http://oldtimery.com/index.php?option=c ... Itemid=781)
Sanitarka Lecznictwa Otwartego:
Od 1976 r. produkowano również wersje przeznaczone dla tzw. „Lecznictwa Otwartego” (LO), które służyły do leczenia chorych w placówkach otwartych (ambulatoriach i przychodniach). Podobnie jak w przypadku karetek wersje LO produkowano dla kolumny transportu, sanepidu lub użytkowano jako zwykłe transportówki. Różniły się znacząco od wersji przeznaczonych do pogotowia ratunkowego. Z zewnątrz podstawową różnicą był brak sygnalizatorów, brak wywietrznika oraz mlecznych szyb. Wnętrze znacznie bardziej przypominało wersję cywilną niż karetkę. Z tyłu w miejscu noszy i fotela sanitariusza znajdowała się dzielona kanapa, a sama tapicerka wykonana była z brązowego, a nie turkusowego skaju.
W końcu kwietnia 1987 r. miała miejsce uroczystość przekazania trzech samochodów FSO 125p 1500 w wersji kombi dla Lecznictwa Otwartego Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. Dar załogi warszawskiej fabryki pochodził z ponadplanowej produkcji. Jeżeli chodzi o zachowane do dziś egzemplarze to pozostała ich niewielka ilość i chyba wszystkie zostały odkupione i przerobione na cywilne. Podobnie jak w przypadku karetek zachowane egzemplarze pochodzą z ostatnich lat produkcji. Jeżeli chodzi o najstarszy egzemplarz to chyba jest to 1987 r., który można kupić: http://olx.pl/oferta/fiat-125-sanitarka ... caf3c6604d
125p w lecznictwie otwartym:
FSO 125p sanitarka w służbie WKTS w Warszawie w 1980 r.(źródło: http://www.audiovis.nac.gov.pl/haslo/325:6/)
FSO 125p sanitarka w służbie RKTS w Mogilnie (źródło: http://www.muzeumratownictwa.pl/stara/page/6/)
FSO 125p sanitarka z Lublina (źródło: http://www.muzeumratownictwa.pl/stara/page/6/)
O ile w przypadku karetek wiele jest znanych w pełni odrestaurowanych egzemplarzy (w tym dwie na naszym forum: viewtopic.php?f=3&t=3224&hilit=karetka oraz viewtopic.php?f=3&t=3212&p=44420&hilit=sanitarka#p44420, tak w przypadku sanitarki lecznictwa otwartego nie słyszałem, żeby ktoś mógł pochwalić się takim egzemplarzem. Także palma pierwszeństwa czeka na pierwszego śmiałka!
Jeszcze raz zapraszam do dzielenia się wiedzą na temat 125p w służbach medycznych. Problem wydaje się ogromny i złożony, a znanych powszechnie faktów wciąż „jak na lekarstwo”
