Karetki/Sanitarki historia, służba, anegdoty

[dominikcompel]

http://bankfotek.pl/image/1487489.jpeg

Natrafiłem na zdj. PF 125p karetka podwyższona we Wrocławiu. Nie wiem z jakiego zdjecia jest to fragment i nic nie wiem na temat tego typu karetek i ich słuzby we Wrocławiu, jeżeli by udało się coś potwierdzić, to obok SKTS w warszawie można by dodać WKTS Łódź i Wroclaw gdzie jeździły podwyższone karetki 125p (źródło: http://fpm.onmoto.pl/viewtopic.php?t=17 ... c&start=90)

[Popielaty]

W Motorze z 1972 roku FSO chwaliło się na targach sedanem o powiększonym prześwicie o ok. 40 mm, na kołach 15 calowych z Warszawy. Były też zdjęcia podwyższonego pick-upa z drewnianymi burtami, kto wie, czy FSO nie przerzuciło się też z tą opcją na sanitarki, możliwe że tak. Szkoda, że tak mało na tym zdjęciu widać.

[dominikcompel]

Pisząc o podwyższonej karetce miałem bardziej na myśli podwyższony przedział medyczny. Ok. 1975 r. wyprodukowano serię o podniesionym dachu (zdjęcia wrzucałem już wcześniej). Na zdjęciu widać, że karetka ma podwyższony dach. W tle widać Dolnośląski Urząd Wojewódzki.

[Popielaty]

Pisząc o podwyższonej karetce miałem bardziej na myśli podwyższony przedział medyczny

Ale gafa No nic, trzeba będzie nosić okulary.

[Pietrod140]

Ja natomiast chciałbym napisać coś na temat tradycyjnych sanitarek. Od jakiegoś czasu posiadam Normę Zakładową FSO datowaną na 1979r (400 sztuk nakładu), ale informacje w niej zamieszczone dotyczą rocznika 1978. Norma ta informuje, że wprowadza się (od 1978r) do produkcji Sanitarkę o podwyższonym prześwicie typ (115CB6), z kolei jak również poinformowano sanitarka dotychczasowa mająca zwykły prześwit określona zostaje jako typ (115CA6). Postanowiłem informacje te zestawić z aneksem do katalogu części sanitarki wydanej w 1978r, którą również posiadam (opracowanie datowane jest na IV 78r). Udało się mi uporządkować to zagadnienie i tak od 1978r produkowane były następujące odmiany:

1. typ 115CB6 w zakres którego wchodzą 2 odmiany w nomenklaturze fabrycznej oznaczone numerami:

03b oraz 03c

03b - oznacza sanitarkę lecznictwa zamkniętego (najnowszy model) z powiększonym prześwitem poprzecznym 157mm oraz mostem o przełożeniu 41/9 lub 9/41 - to samo, ale podawane jest czasem różnie

03c - oznacza sanitarkę lecznictwa otwartego (czyli niepełna sanitarka), ale tak samo jak wcześniej powiększony prześwit oraz przełożenie 9/41


Do kolejnej grupy samochodów dla służby zdrowia zaliczono:
--typ 115CA6 - w zakres tego typu wchodzi odmiana o numerze 03d oraz 03e

03d - standardowa sanitarka lecznictwa zamkniętego mając normalny prześwit oraz przełożenie

03e - to już sanitarka lecznictwa otwartego (niepełna karetka) podobnie jak wcześniejszy przykład normalny prześwit i przełożenie.


A zatem od 1978r produkowane były 4 odmiany sanitarne w tym 2 dla ''LO'', gdyż jedna z nich miała powiększony prześwit - ciekawe czy takie rozróżnienie było jeszcze aktualne np. w 1991r / - chodzi mi o różnice w prześwicie. Przypominam jeszcze, że sanitarka dla LO - jak poinformowano w Motorze do produkcji weszła w 1976r, aneks do katalogu części tej wersji, który posiadam datowany jest na marzec 1976 dlatego też ten właśnie miesiąc uznałem za początek produkcji tej odmiany i tego się będę trzymał.


Na koniec wracam jeszcze do normy zakładowej, określa ona dla sanitarek następujące wyposażenie dodatkowe:

-lampa sygnalizacyjna na dachu (żarówka 12v, 35w)
-dodatkowe reflek. przeciwmgielne (nie określono ich liczby), żarówki h3, 55w
-dodatkowa lampa oświetlenia wnętzra, żarówka 12v, 15w
-dodatkowe sygnały dzwiękowe, przemiennik sygnał. alarmowych, przełączniki klawiszowe refl. przeciwmgielnych, lampy sgnal oraz sygnałów alarmowych.
-dodatkowa skrzynka bezpieczników (bezpiecznik 8a)
-lusterko wsteczne - zewnętrzne
-wywietrznik dachowy.


Wszystkie typy i odmiany sanitarek wyposażane są wyłącznie w silniki 1500 (75km) -- 115C.076/52 oraz gaźniki 34DCHD-16 (najprawdopodobniej chodzi o Weber-a)

Sanitarki o powiększonym prześwicie rozwijają według normy mniejszą prędkość - 140km/h, standardowe karetki 155km/h

Maksymalne wysokości sanitarek Lecznictwa zamkniętego z lampą dachową wynosi 1655mm w przypadku sanitarki normalnej 115CA6 oraz 1672mm w przypadku modeli 115CB6

[dominikcompel]

Bardzo fajnie to opisałeś. Co do sanitarek i karetek o podwyższonym prześwicie (o niespełna 2 cm) to zastanawiają mnie dwie rzeczy. Po pierwsze czy wiadomo jak to się przekładało na ilości produkowanych egzemplarzy i to kto był odbiorcą jakich wersji?

Po drugie co do rozpoczęcia produkcji Sanitarek LO w 1976 r. to z którego Motoru pochodzi ta informacja? Chętnie wrócę do tego numeru doczytać sobie.

Wcześniej w tym temacie wrzucałem zdjęcie wykonane w 1975 r.:

(źródlo: https://audiovis.nac.gov.pl/obraz/23866 ... 36dd05b95/)

widoczny na nim samochód to przejściówka, która nie do końca odpowiada wyglądowi karetek pogotowia ratunkowego. W prawdzie ma ona zmatowione szyby, ale nie ma sygnalizatorów dźwiękowych pod zderzakiem i koguta na dachu. Ma tez oznakowanie jak w sanitarkach LO (brak granatowego pasa, zapewne czerwono-żółty krzyż).

Na środku kolejnego zdjecia:
https://www.facebook.com/91581163181274 ... =3&theater

widać koleją sanitarkę o podobnym oznakowaniu, która również nie ma sygnalizatora na dachu, ale ma zmatowione szyby. Obok karetka w typowym karetkowym oznakowaniu

Jak się tak wpatruję w obydwa zdjęcia to można zaryzykować twierdzenie (wcześniej myślałem inaczej), że oba fiaty mają wywietrznik na dachu. Może więc było tak, że faktycznie w lecznictwie otwartym wykorzystywano pierwotnie (przed 1976 r. za Motorem) typowe karetki bez sygnalizatorów i w odmiennym oznakowaniu? Jeżeli tak to ciekawi mnie jak wyglądało ich wnętrze (kolor tapicerki i czy były nosze). Zastanawiające czy wersje wykorzystywane później w LO opuszczały fabrykę z sygnalizatorami dźwiękowymi i świetlnym i później demontowano je w kolumnach? Czy możliwe było, aby sama fabryka wcześniej wypuszczała sanitarki bez dziury w dachu na koguta?

Zatem opracowanie wersji sanitarki LO (w 1976) mogło być odpowiedzią na potrzeby kolumn dotyczące tych wersji pojazdów i usankcjonowało nieco wcześniejsze próby zorganizowania sobie takiego samochodu? Co wy sądzicie na ten temat?

[Pietrod140]

Co do informacji o uruchomieniu w 1976r sanitarki LO to niestety była to tylko krótka wzmianka w tekście dotyczącym ogólnie produkcji polskiego przemysłu i był to Motor nr. 29 z 1977r, Kilka lat temu znalazłem właśnie tą niezwykle skrótową wzmiankę i puściłem ją w eter, to były chyba jeszcze początki tego forum, napisałem też o tym jeszcze gdzieś i tak się już przyjęło - a teraz ten cytat zamieszczony we wspomnianym motorze na str. 4:

''Tylko w zeszłym roku (chodzi o rok 1976) uruchomiono produkcję samochodu sanitarnego na bazie PF 125p dla lecznictwa otwartego'' - niestety to wszystko jeśli chodzi o motor.


Długo szukałem potwierdzenia tej informacji, bo w motorze czasem informacje były nieprecyzyjne ale i tak jest to wspaniała gazeta. Wreszcie udało mi się zdobyć jakiś konkret - był nim aneks dla sanitarki LO - datowany na marzec 1976r i tak jak kiedyś pisałem jest to dla mnie moment wyjściowy dla produkcji tej odmiany, katalogi tego typu powstawały równocześnie z wdrażaniem do produkcji nowych odmian, często wcześniej na etapie prototypu, serii informacyjnej jak np. w przypadku MR-75 Restyling- pierwszy katalog XI 74r, ale to była kompleksowa modernizacja, a w przypadku sanitarki LO wydaje mi się, że aneks ten raczej wydany został jak wspomniałem z chwilą wdrażania do produkcji, raczej na bieżąco.


Również jestem zdania, że przed sanitarkami LO ich rolę spełniały właściwie pełne sanitarki do modelu przejściowego (przykład zdjęć). Resort Służby Zdrowia od zawsze narzekał na niewystarczającą liczbę karetek, nie można było sobie pozwolić na wykorzystywanie prawdziwej karetki np. do transportu leków dlatego też złożono zamówienie na podstawie, którego FSO opracowała omawiane sanitarki LO i wdrożyła je w 1976r prawdopodobnie w marcu, gdyż na to wskazuje aneks.



Kolega popielaty wspominał kiedyś temat samochodów o powiększonym prześwicie, kołach od syreny itp -- większość z nas historie te zna m.in. z tygodnika Motor z 1972r, natomiast udało się mi pozyskać jeszcze jedną nieznaną i ciekawą informację na ich temat, chodzi mi o to, że (podkreślę to może czarną czcionką) w ramach wymiany doświadczeń opracowana została na początku dla potrzeb wojskowych nowa odmiana PF 125p z odprężonym silnikiem i zwiększonym prześwitem zawieszenia, co znacznie poprawiało trakcyjność pojazdu. Tego typu rozwiązania mogły mieć inne zastosowania - zdawano sobie z tego sprawę, pisano o tym we wspominanym już parokrotnie tygodniku motor w 1972r, np. zwiększony prześwit w wersji taxi, pick-upie dla rolnictwa itd.

[dominikcompel]

Resort Służby Zdrowia od zawsze narzekał na niewystarczającą liczbę karetek, nie można było sobie pozwolić na wykorzystywanie prawdziwej karetki np. do transportu leków dlatego też złożono zamówienie na podstawie, którego FSO opracowała omawiane sanitarki LO i wdrożyła je w 1976r prawdopodobnie w marcu, gdyż na to wskazuje aneks.

A masz może dostęp do materiałów dotycząch tego zagadnienia? Osobiście mnie mega ciekawi kwestia powstania sanitarki LO i chciałbym przesledzić jakie wytyczne dla przyszłej konstrukcji postulował resort zdrowia.

Co do powiększonego prześwitu to też pierwsze co mi przyszło do głowy to to, że może właśnie wojsko takie uzytkowało. Ciekawi mnie to na czym ten zwiększony o prawie 2 cm prześwit polegał, co było inaczej? Bo to chyba nie wiązało się ze zmianą felg na większe.

Zastanawiałem się ostatnio nad tym dlaczego w aneksie katalogu przygotowanym dla sanitarek w 1978 r. nie ma zdwojonej osłony miski olejowej. Zwrócił mi na to uwagę Piotr Wiewióra a ja mu odesłałem kilkanaście zdjęc archiwalnych z karetkami i sanitarkami, które miały zdwojoną osłonę miski (cztery szyny) teraz jak się tak zaczynam przyglądać (nie raz jest to trudne ze względu na jakość) to zaczynam dostrzegać, że te z lat 70. nie mają zdwojonej miski i stąd wniosek, że mogło to zostać wprowadzone później, jeszcze nie wiem kiedy, ale jak uda mi się określić jakąś datę dam znać.

[Pietrod140]

Sanitarki o powiększonym prześwicie jak już poinformowałem wdrożone zostały do produkcji w 1978r – informuje o tym norma zakładowa o której już kiedyś pisałem zaś aneks do sanitarki w tym również odmian o powiększonym prześwicie datowany jest na IV – 1978r można więc przypuszczać, ze wtedy własnie pojawiły się one w produkcji.

Według normy zakładowej sanitarka o powiększonym prześwicie różni się od zwykłej następująco:

-prześwit poprzeczny samochodu – 157mm (zaznaczono, że może to ulec jeszcze zmianie)
-odległość powierzchni ładunkowej od jezdni przy obciążeniu statycznym – 555mm, zwykła sanitarka i cywilne kombi 538mm
-prędkośc max sanitarki podwyższonej: 140km/g (zwykłą 155)
-tylny most 9/41, normalnie 10/41
-wymiary obręczy koła 4 i jedna/druga K x 15r – przepisałem tak jak w dokumentacji
-ogumienie 155.Sbx15
-ciśnienie ogumienia przód/tył (137kPa – 1,4 at / 206kPa – 2,1 at)
-oznaczenie typu sanitarki podwyższonej (nowo wprowadzone) - 115CB6

Jeśli chodzi o aneks sanitarki 1978 to należy go prawidłowo odczytywać, najlepiej na spokojnie przeanalizować początkowe uwagi, więcej wtedy zrozumiemy z tablic rysunkowych. Mamy tam np. Listę rzeczy, która obejmuje tylko sanitarki 03b i 03c czyli te o powiększonym prześwicie i tak np. Tablica rysunkowa z tego aneksu o numerze D3.01/1 – dotyczy tylko tych odmian, jest to informacja wskazująca nam różnice i to czym się różnią podwyższone sanitarki od tych zwykłych i tak też wiem, że zmiany poczynione zostały w ustawieniach przedniego zawieszenia. W tym wypadku mam na myśli zmianę prześwitu poprzecznego o czym napisałem nieco wcześniej, a co odnotowane jest w normie zakładowej. Aneks jednak nie przedstawia danych o szczegółowych ustawieniach. Takie sprawy występowały w informacjach serwisowych. Jednak z aneksu wiem, że zmieniono sprężynę zawieszenia przedniego i przenie wahacze przez co zmianie uległ wspomniany prześwit poprzeczny. Tylne zawieszenie to głównie nowy most 9/41, wydaje mi się,że chodziło tu bardziej o dostosowanie przodu do tyłu, wiemy, że w kombi tył zawsze był wyżej niż w berlinie.


Co do osłony miski to faktycznie w katalogach i aneksach brak jest o nich wzmianki, prawdopodobnie było to montowane w warsztatach WKTS, ale jest to tylko moja teoria.

[Muzeum Ratownictwa]

W temacie podwyższonej sanitarki ze zdjęcia we Wrocławiu, z relacji pracowników wynika że nie jeździła tam taka w służbie, być może była testowana co wydaje się najbardziej prawdopodobne.

Poniżej zdjęcia naszej ostatnio wyremontowanej sanitarki z 1987 roku:

https://scontent-fra3-1.xx.fbcdn.net/hphotos-xap1/v/t1.0-9/12508763_1053144938058609_6648303148910514844_n.jpg?oh=1acf3abc7e6fc51561bdf73b97639a61&oe=57066DD1